Dokumenta 

Esperanto - 

Centro (DEC)

Bana Jelačića 138 A, HR-48350 Đurđevac, Kroatio
dec.kroatio@gmail.com
+385 48 733 297
DOKUMENTA ESPERANTO CENTRO KROATIO
Zamenhofaj Esperanto-Objektoj en Lopud

En la pasintjare publikigita „Pasporto tra la Zamenhofaj Esperanto-Objektoj en Kroatio”, kiun eldonis Bjelovara Esperantista Societo, oni mencias, ke sur Lopud, insulo en la elafita arkipelago apud Dubrovnik, ekzista du ZEOj. La ekzisto de Vilao Vesna kiel unu el tiuj estas dokumentita, kaj pri la ekzisto de la tombo de Milunka Ramljak ne ekzistis firmaj pruvoj, krom informo en la libreto „La paperoj de d-ro Ante Ramljak” el la jaro 1973. Josip Pleadin en majo 2024 direktiĝis al tiu insulo, klopodante kredinde kontroli la informojn pri ambaŭ objektoj.


Surloke li konstatis ke ambaŭ objektoj vere ekzistas, efektive en sufiĉe neglektita kaj difektita stato, kaj en la interparoloj kun la loĝantoj kaj heredintoj de la familio Ramljak, al kiu ambaŭ objektoj apartenis, li ekciis ankoraŭ iomete pli pri ilia historio.


La Vilao Vesna estis kosntruita por la beograda advokato Ivo Barić, kaj la nova informo estas, ke li estis la unua edzo de Milunka Đoković, kiu post lia morto reedziniĝis al advokato Ante Ramljak kaj ekde tiam portis lian familian nomon. El tiuj faktoj oni ekscias, ke Ante Ramljak, cetere konata kiel advokato de malriĉuloj kaj politikaj kontraŭuloj de la iama (malnov)jugoslavia reĝimo kaj homo kiun ne interesis materiaj aferoj, la Vilaon Vesna ne aĉetis, sed ricevis ĝin pro la edziĝo al Milunka Đoković. Kiel pasia esperantisto, sur la barilo ĉirkaŭanta la vilon, li konstruis grandan Esperantan sloganon el betonaj kaj ŝtonaj literoj, videblaj el la marvasto. Tiu teksto estas priskribita en la „Pasporto tra la ZEOj en Kroatio”, sed hodiaŭ ĝi estas en tre malbona stato kaj ekzistas danĝero, ke per eventuala vendo de la vilao, povus okazi ĝia kompleta forigo.


Milunka Ramljak estis nekuraceble malsana kaj en iu momento ŝi faris suicidon per pendumado. Ŝia edzo Ante Ramljak deziris enterigi ŝin en la loka tombejo en Šunj, sed nek la ekleziuloj nek lokaj loĝantoj favoris tion, ĉar unuflanke temis pri sinmortigito kaj aliflanke pri kredanto de ortodoksa religio, do Milunka Ramljak devis esti entombigita ekster la tombeja barilo. Ante Ramljak vere sur la ĉefa tabulo de la tombo ĉizis Esperantan tekston (ne tri tekstojn, kiel oni opiniis antaŭe, ĉar la aliaj du estas kroatlingvaj), kiu nuntempe estas en tre malbona stato, kaj ankaŭ la tombo mem aspektas neglektita, ĉar pri ĝi neniu zorgas akurate de post la 1970-aj jaroj. Tamen, la sorto deziris ke la tombejo en Šunj devis plivastiĝi pro la lokaj bezonoj, kaj la tombo de Milunka Ramljak poste ektrovis sin en la tombejo mem, kaj ĉirkaŭe estis konstruitaj novaj monumentoj. De la heredintoj de la familio Ramljak ni ricevis buŝan konsenton pri eventuala riparado de la monumento de Milunka Ramljak.

eoEO